logo PIG
Państwowy Instytut Geologiczny
Państwowy Instytut Badawczy
logo bip
Zmień kontrast Zmień kontrast Powiększ czcionkę Powiększ czcionkę
Menu

Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska w skali 1:25 000

Arkusz Dąbrowa Górnicza M-34-63-A-b

WSTĘP

Zdjęcie geochemiczne w skali 1:25 000 na arkuszu Dąbrowa Górnicza M-34-63-A-b jest kontynuacją szczegółowych prac kartograficznych zapoczątkowanych w latach 1996–1999 opracowaniem pilotowego arkusza Sławków M-34-63-B-b Szczegółowej mapy geochemicznej Górnego Śląska (Lis, Pasieczna, 1999). Prace sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zlecenie Ministerstwa Środowiska.
Przeważająca część arkusza Dąbrowa Górnicza położona jest na terenie dzielnic Sosnowca: Pogoń, Północ, Zagórze, Środula, Kazimierz, Porąbka, Zawodzie, Klimontów, Dębowa Góra, Śródmieście, Ludmiła-Staszic, Dańdówka, Bobrek, Niwka-Modrzejów i Maczki.  Część północno-wschodnia arkusza znajduje się w granicach Dąbrowy Górniczej, a północno-zachodnia należy do Będzina. Kraniec południowo-zachodni należy do Mysłowic, a południowo-wschodni do Jaworzna.
Cały obszar arkusza należy do Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, które jest najbardziej uprzemysłowionym i zurbanizowanym rejonem kraju. Głównym czynnikiem wpływającym na stan środowiska przyrodniczego jest budowa geologiczna i występowanie złóż węgla kamiennego i rud cynkowo-ołowiowych. Obecność złóż była podstawą rozwoju aglomeracji górnośląskiej – największej i najgęściej zaludnionej w Polsce.
Z historyczną i współczesną eksploatacją złóż węgla kamiennego oraz górnictwem i hutnictwem rud cynkowo-ołowiowych, rozwijanym z największą intensywnością w połowie XIX w., związane jest powstanie anomalii geologiczno-antropogenicznych szeregu pierwiastków w glebach, osadach wodnych i wodach powierzchniowych (Lis, Pasieczna, 1995a, b, 1997).
Zdecydowana większość powierzchni arkusza ma charakter przemysłowy i jest znacznie przekształcona antropogenicznie. Mieszczą się tu zakłady przemysłu wydobywczego, energetycznego, elektrolitycznego i chemicznego. Wschodnią i południowo-wschodnią część arkusza pokrywają niewielkie lasy.
Analizowany teren ma też walory przyrodnicze. W Sosnowcu i Będzinie znajdują się parki miejskie o zabytkowych założeniach przestrzennych i cennym drzewostanie. Góra Zamkowa w Będzinie jest obszarem chronionego krajobrazu. Na arkuszu występują również pojedyncze pomniki przyrody ożywionej.
Wyniki badań geochemicznych, zaprezentowane w formie kartograficznej wraz z obszernym komentarzem tekstowym i zestawieniami tabelarycznymi, przedstawiają aktualny stan jakości gleb, osadów wodnych i wód powierzchniowych w stosunku do naturalnego tła regionalnego oraz obowiązujących normatywów prawnych. Informacje mogą być przydatne przy opiniowaniu projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,  prowadzeniu postępowań związanych z wydawaniem decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych i pozwoleń wodnoprawnych, ocenie zagrożeń dla środowiska gruntowo-wodnego oraz wypełnianiu obowiązku nałożonego na starostów ustawą Prawo ochrony środowiska, tj. prowadzeniu okresowych badań jakości gleby i ziemi w ramach państwowego monitoringu.
Wersja elektroniczna atlasu dostępna jest pod adresem http://www.mapmapgeochem.pgi.gov.pl
W realizacji opracowania brali udział:

A. Pasieczna – koncepcja i projekt badań, nadzór i koordynacja prac;
A. Dusza-Dobek, P. Dobek, T. Kołecki, W. Markowski – pobieranie próbek;
A. Dusza-Dobek, P. Dobek, A. Pasieczna – bazy danych;
A. Maksymowicz, P. Pasławski, E. Włodarczyk – kierownictwo i koordynacja prac analitycznych;
M. Cichorski, J. Duszyński, Z. Prasol, K. Stojek – mechaniczne przygotowanie próbek do analiz;
I. Witowska – chemiczne przygotowanie próbek do analiz;
E. Górecka, I. Jaroń, M. Jaskólska, D. Karmasz, J. Kucharzyk, B. Kudowska, D. Lech, M. Liszewska, E. Maciołek, A. Maksymowicz, I. Wysocka – analizy chemiczne;
W. Wolski, Z. Frankowski, P. Dobek – analizy granulometryczne;
A. Pasieczna, A. Dusza-Dobek – obliczenia statystyczne;
A. Pasieczna,  A. Dusza-Dobek,  T. Gliwicz – opracowanie map geochemicznych;·
P. Kwecko – opracowanie mapy geologicznej;
A. Pasieczna, A. Dusza-Dobek – interpretacja wyników;
A. Dusza-Dobek, M. Głogowska, A. Bliźniuk – charakterystyka obszaru arkusza;
M. Głogowska – geologia i złoża kopalin;
A. Dusza-Dobek, M. Głogowska  – antropopresja.