logo PIG
Państwowy Instytut Geologiczny
Państwowy Instytut Badawczy
logo bip
Zmień kontrast Zmień kontrast Powiększ czcionkę Powiększ czcionkę
Menu

Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska w skali 1:25 000

Arkusz Dabrowa Gornicza M-34-63-A-b

WNIOSKI

1. Skład chemiczny podłoża gleb znajduje odzwierciedlenie w ich geochemii. Gleby utworzone na plejstoceńskich utworach wodnolodowcowych zawierają niewielkie ilości glinu, baru, wapnia, kobaltu, chromu, żelaza, magnezu, manganu, niklu, fosforu, strontu, tytanu i wanadu. Dotyczy to zarówno gleb z głębokości 0,0–0,3 m, jak i 0,8–1,0 m. Gleby, dla których skałami macierzystymi są węglanowe utwory triasu,  wyróżniają się wysokimi koncentracjami wapnia, magnezu i manganu oraz są wzbogacone w większość badanych pierwiastków. Gleby utworzone na wychodniach skał karbońskich są wzbogacone w glin, bar, kobalt, chrom, żelazo i nikiel.
2. W obszarach występowania węglanowych utworów triasu i ich historycznej eksploatacji gleby są zanieczyszczone przez kadm, ołów i cynk. Metale są skoncentrowane głównie w powierzchniowej warstwie gleb, a w warstwie głębszej następuje zmniejszenie obszaru anomalii i jednoczesny wzrost ich intensywności. Naturalnym (geologicznym) źródłem metali są wychodnie kruszconośnych utworów triasu.
3. Odczyn badanych gleb jest zróżnicowany i w znacznym stopniu uwarunkowany sposobem ich użytkowania. Gleby obszarów przemysłowych i miejskich wykazują najczęściej odczyn zasadowy, rzadziej obojętny, a gleby lasów należą do kwaśnych.
4. Antropogenicznymi źródłami zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego są: historyczna eksploatacja i przetwórstwo rud Zn–Pb, wydobywanie węgla kamiennego, hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych, przemysł chemiczny i metalowy, działalność warsztatów i składnic złomu, spalanie na wielką skalę węgla w elektrociepłowniach oraz oddziaływanie starych hałd odpadów pogórniczych.
5. Kontaminacja osadów wodnych i wód powierzchniowych ma głównie charakter antropogeniczny. Jej źródłem są zrzuty wód dołowych czynnych i nieczynnych kopalń węgla kamiennego, ścieków przemysłowych i komunalnych oraz drenaż hałd odpadów pogórniczych.
6. Osady wodne są zanieczyszczone głównie przez metale związane ze współczesnym i historycznym hutnictwem (chrom, cynk, kadm, kobalt, miedź, nikiel, ołów, rtęć, srebro i żelazo) oraz działalnością zakładów metalowych.
7. Badane wody charakteryzuje duża zmienność pod względem zawartości pierwiastków chemicznych, odczynu i przewodnictwa elektrycznego. Wody mają głównie odczyn lekko zasadowy. Duże zasolenie większości cieków wiąże się ze zrzutami zmineralizowanych wód kopalnianych. Wody zrzucane z kopalń węgla kamiennego powodują zanieczyszczenie cieków przez bor, chlor, potas, lit, molibden, sód, stront, siarczany, rubid, tal i antymon.
8. W ciekach drenujących rejony wysypisk odpadów wody są wzbogacone w arsen, bar, miedź,  żelazo, mangan, molibden, fosfor i antymon.